مولتی پلایر چیست و چگونه کار می کند؟

مولتی پلایر چیست؟

مولتی پلایر به انگلیسی Torque multiplier یک ابزار کاملاً تخصصی است که باعث چند برابر شدن نیروی گشتاور می‌شود. در واقع این ابزار برای باز و بست پیچ‌، مهره، بست و سایر مواردی که به نیروی گشتاور نیاز دارند، به‌ویژه در فشار بالا، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

همان‌طور که می‌دانید نیروی گشتاور، عامل بسیار مهم و موثری است در چرخیدن یک جسم به دور یک محور مشخص، بنابراین هر دستگاه یا وسیله‌ای که با پیچ و مهره اتصال پیدا می‌کنند، به نیروی گشتاور نیاز خواهد داشت. در نتیجه بسیاری از مشاغل و صنعت‌های مختلف برای اتصالات گوناگون از مولتی‌ پلایر استفاده می‌کنند. این دستگاه این امکان را در اختیار کاربران قرار می‌دهد که بدون استفاده از کمپرسور هوا یا آچار ضربه‌ای بتوانند گشتاور خروجی بالایی تولید کنند.

مولتی پلایر چه کاربردی دارد؟

مولتی پلایر در مدل و سایز‌های مختلفی در بازار موجود است که هر کدام برای صنایع و عملکردهای مختلف کاربرد دارد. در واقع این ابزار در هر صنعتی که با پیچ و مهره سروکار داشته باشد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این‌حال از رایج‌ترین کاربردهای مولتی‌ پلایر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- در مکان‌های به دور از برق و عدم دسترسی به آچار ضربه‌ای (بُکس) با هوای فشرده،

- برای باز کردن پیچ‌ها، مهره‌ها و سایر بست‌هایی که بیش از اندازه محکم هستند،

- فضاهای محدود که امکان استفاده از ابزارآلات با دسته‌های بلند وجود ندارد،

- صنعت خودروسازی و تعمیرگاه‌های خودرو

- مونتاژ انواع محصولات در صنایع مختلف

- انواع پروژه‌های ساختمانی، سازه های فلزی و...

- تعمیر و نگه‌داری تجهیزات سنگین

مولتی پلایر چگونه کار می کند؟

کار مولتی پلایر افزایش و انتقال گشتاور از ترکمتر به سر پیچ یا مهره است و استفاده از آن بسیار آسان و سریع است. با این‌حال نوع برقی و بادی این دستگاه نیاز به تنظیمات دارد، که عمدتاً در دفترچه راهنما آن درج می‌شود. نیروی گشتاور مورد نیاز در مولتی‌پلایرها براساس چرخ‌دهنده‌هایی که تشکیل یک زنجیره با نام اپیسیکلیک می‌دهند، ایجاد می‌شود و تنظیم حرکت آن نیز براساس چرخ‌ دنده‌های متحرک تعبیه شده، انجام می‌گیرد.

مزایای استفاده از مولتی پلایر

بزرگترین ویژگی استفاده از مولتی پلیر صرفه‌جویی در وقت و انرژی است. در واقع با این ابزار اتصالات بدون اتلاف وقت و صرف نیروی زیاد با بهترین عملکرد انجام می‌شود. بنابراین اگر در شغلی فعالیت می‌کنید که نصب پیچ، مهره و سایر بست‌ها بسیار رایج است برای افزایش بهره‌وری در خرید مولتی ‌پلایر شک نکنید. از دیگر مزایایی این ابزار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- افزایش و بهبود ایمنی

- آسان‌تر شدن کارهای طاقت‌فرسا و دشوار

- بالا رفتن راندمان و خروجی کار

- دقت دقیق و بالا

- افزایش بهره‌وری

- جایگزین بهتر و ایمن‌تر برای آچارهای بلند

انواع مولتی پلایر

سه نوع اصلی مولتی ‌پلایر یعنی دستی، برقی و بادی یا پنتوماتیک (Pneumatic) در بازار موجود است. برای این‌که بدانید کدام نوع را خریداری کنید، بسیار مهم است که نیازهای‎‌تان را از خرید مولتی پلایر مشخص کنید. به‌عنوان مثال اگر هوای فشرده (کمپرسور هوا) و نیروی الکتریکی به راحتی در دسترس نیست، باید یک مولتی‌پلایر دستی انتخاب کنید. بنابراین خرید انواع مولتی پلایر بستگی به نیازهای خاص کاربران دارد.

مولتی پلایر دستی (manual torque multiplier)

مولتی پلایر دستی برای سفت کردن دقیق و شل کردن چفت و بست‌های سنگین مانند پیچ و مهره‌های بزرگ صنعتی که برای مجموعه گیربکس طراحی شده‌اند، استفاده می‌شود.

همان‌طور که از نام این مولتی‌پلایر مشخص است، به‌صورت دستی کار می‌کند، بنابراین این نوع برای مکان‌هایی که دسترسی به برق ندارند، مناسب است. این نوع مولتی‌پلایر به‌دلیل وزن سبک، به‌راحتی قابل حمل است و همچنین قیمت مناسبی نیز دارد.

مولتی پلایر برقی (electric torque multiplier)

مولتی پلایر برقی دارای یک ریزپردازنده است که عملکرد آن توسط این قطعه داخلی کنترل می‌شود. در واقع این مدل به دلیل بهره‌مندی از ریزپردازنده مجهز به یک سیستم کنترل هوشمند است که این ویژگی باعث مزایایی متعددی می‌شود.

برخی از این ویژگی شامل عملکرد خودکار، توقف در زمان رسیدن به گشتاور مورد نیاز، خاموشی سیستم و دستگاه در یک تایم مشخص، تنظیم گشتاور براساس پیچ و مهره، مشاهده میزان گشتاور و.. می‌شود.

عمدتاً مولتی ‌پلایر برقی برای سفت و شل کردن پیچ و مهره با نیروی گشتاور ویژه، بستن پیچ و مهره‌ با سیستم یکنواخت، پیچ و مهره‌های سنگین و بست مورد استفاده قرار می‌گیرد.

توجه داشته باشید که مولتی‌پلایر برقی باید سالی یک‌بار یا پس از 1000 ساعت استفاده توسط یک متخصص به‌منظور اطمینان از عملکرد صحیح دستگاه، بررسی و کالیبره شود.

مولتی پلایر بادی یا پنتوماتیک (pneumatic torque multiplier)

مولتی پلایر بادی یا پنوماتیک، نوع قدرتمندتری از پلایر برقی است. این مدل از هوای فشرده برای ایجاد نیرو استفاده می‌کند تا اتصالات چفت و بست سنگین را شل یا سفت کند. مولتیپلایر بادی با چرخش روان و پیوسته گشتاور لازم را برای پیچ و مهره‌های بزرگ ایجاد می‌کند و استفاده از آن بسیار آسان است. عمدتاً این مدل دارای یک جدول است که میزان گشتاور بر حسب فشار ورودی را مشخص کرده است.

به‌دلیل دقت و قدرت بالایی که مولتی پلایر پنوماتیک دارد عمدتاً برای مصارف حساس و پروژه‌های گسترده مانند اتصالات فشار بالا، ماشین‌آلات سنگین، سازه‌ها، اسلکت‌های فلزی و... کاربرد دارد.

نحوه کار با مولتی پلایر

هر سه نوع مولتی‌ پلایر برای سهولت در بستن و باز کردن انواع بست طراحی شده‌اند. اگر به درستی از آن‌ها استفاده کنید، دقیقاً همان کاربردی که انتظار دارید را به دست خواهید آورد. اما استفاده نادرست می‌تواند منجر به بروز خطا و آسیب شود. صرف‌نظر از این‌که کدام مدل مولتی پلایر را انتخاب می‌کنید، همیشه باید دستورالعمل سازنده را قبل از استفاده بخوانید. انجام این کار باعث صرفه‌جویی در زمان و از بین رفتن آسیب و خطر خواهد شد.

نحوه کار با مولتی پلایر دستی

برای استفاده از مولتی‌پلایر دستی، مراحل زیر را دنبال کنید:

1. ضریب افزایش گشتاور را براساس دستگاه موردنظر و مولتی‌پلایر بررسی و سپس ابزار را براساس مشخصات آن تنظیم کنید. به‌عنوان مثال اگر گشتاور خروجی موردنظر 400 پوند بر فوت و ضرب افزایش گشتاور 4:1 باشد، ورودی مولتی‌ پلایر باید روی 100 فوت تنظیم شود. مطمئن شوید که هرگز گشتاور ورودی از میزان درج شده در مشخصات بیشتر نشود.

2. پایه مولتی پلایر را به دسته آن وصل می کنیم.

3. آچار ترکمتر را بر روی مولتی پلایر قرار دهید.

4. عملکرد مناسب (باز یا بستن اتصالات) را انتخاب و ترکمتر را بچرخانید.

5. ترکمتر را روی بست سفت کنید تا صدای «کلیک» بشنوید. این نشان می‌دهد که دستگاه در محل درست قفل شده و آماده استفاده است.

6. دسته ترکمتر را گرفته و در جهت درست بچرخانید.

بیشتر بخوانیم : چگونه با آچار ترکمتر کار کنیم؟

نحوه کار با مولتی پلایر برقی

برای استفاده از مولتی‌پلایر برقی، مراحل زیر را دنبال کنید:

1. دستگاه را روی یک سطح صاف قرار دهید.

2. سوکت استاندارد را روی درایو مربعی قرار دهید.

3. حلقه ایمنی لاستیکی را روی پین قرار دهید.

4. مولتی ‌پلایر را به یک منبع برق متصل کنید.

5. یک سوکت یا کانکتور استاندارد را به‌طور کامل روی پیچ یا مهره محکم کنید.

6. میزان گشتاور خروجی را براساس مشخصات دستگاه تنظیم کنید.

6. سپس بررسی کنید که مولتی‌پلایر در موقعیت صحیح قرار گرفته باشد. در حین بسته شدن باید عمودی باشد تا آسیبی به کاربر وارد نشود و همچنین بازوی پشتیبانی باید در راستای همان سطح سوکت یا رابط قرار گیرد.

7. هنگامی‌که دستگاه به گشتاور موردنظر که از پیش تنظیم کرده‌اید، برسد، مولتی ‌‌پلایر اتوماتیک خاموش می‌شود.

نحوه کار با مولتی پلایر بادی

برای استفاده از مولتی‌پلایر پنوماتیک، مراحل زیر را دنبال کنید:

1. مولتی ‌پلایر را به منبع هوای فشرده  وصل کنید.

2. در حالی که دستگاه روشن است، میزان جریان هوا را بررسی کنید.

3. سوکت، حلقه O مانند و پین نگهدارنده را به همدیگر متصل کنید.

4. تنظیمات لازم برای تنظیم نیروی گشتاور براساس اندازه مهره را براساس دفترچه راهنما انجام دهید.

5. وقتی فشار هوا را روی تنظیمات صحیح قرار دادید، مولتی‌پلایر را آزادانه برای تکمیل عملکرد روی اتصالات مورد نظر بگذارید.

6. در این مرحله باید ابزار را ثابت نگه دارید اما دستان‌تان از نقطه واکنش دور باشد.

7. پس از سفت یا شل شدن اتصالات، ابزار کاملاً متوقف می‌شود. بسیار مهم است که در حین انجام کار، حداکثر فشار هوای مولتی‌پلایر از دستورالعمل‌های سازنده بیشتر نباشد.

8. صبر کنید تا هوا کاملاً تخلیه شود، سپس شلنگ را از دستگاه جدا سازید.

مولتی پلایرها بسیار دقیق طراحی شده‌اند تا به آسانی از آن‌ها استفاده کنید اما بسیار مهم است که قبل از شروع کار، مراحل و دستورالعمل‌هایی که همراه آن‌ها وجود دارند را مطالعه کنید.